Diksiyon, konuşmanın ayırt edici özelliğidir. Her kelimenin açıkça duyulması için konuşma sanatıdır. Diksiyon Fransızca’dan diction “söyleyiş biçimi, ifade” sözcüğünden alıntıdır.
Türkçe sözlük karşılığı ise “Seslerin, sözlerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarını kurallarına uygun biçimde söyleme sanatı” olarak adlandırılmaktadır. Kişisel başarıların altında yatan sebeplerin en başında etkili iletişim becerileri gelir.
Sözlü iletişimde bu becerinin en büyük aktörüdür. Kariyer yolculuğunuzda kendinizi öne çıkarmada bu aktör en büyük yardımcınızdır. Güzel konuşmak, karşınızdaki kişinin dikkatini çekebilmek, kendinizi doğru ifade edebilmek ve anlaşılır kılabilmek mesleki ve özel yaşamınızda temel ihtiyaçtır.
İlerideki kariyerinizde toplum önünde yapacağınız konuşmalar ve yaşantınızda anlaşılabilir olmak için önce; korkuyu yenmeli, planlı, gözlemci ve kendinizden emin olmalısınız. Diksiyonda etkili ve güzel konuşmanın anahtarıdır. Hedeflediğiniz anlamların tam ve eksiksiz olarak iletilmesi kullandığınız dil becerilerine bağlıdır.
Diksiyon eğitiminde ses ve nefes ile beraber bir kaç önemli konu başlığı bulunmaktadır.
Diyafram nefesi, artikülasyon sorunları ve toplum önünde konuşma sanatı, vurgu, tonlama,
1.Diyafram Nefesi: Diyafram anatomik olarak, karın boşluğu ile göğüs boşluğunun arasında yer almakta olan ve bu iki boşluğu birbirinden ayıran ince fakat geniş bir kastır. Diyafram nefesi, biz henüz çocukken farkında olmadan aldığımız ve aslında alınması gereken en doğru nefes alma yoludur.
Diyafram Nefesi Nasıl Alınır?
Diyafram nefesini “Şunu yaparsanız olur” denilebilecek bir kaynak ve anlatım biçimi yoktur. Diyafram nefesini anlatmak, nasıl yürüdüğümüzü anlatmaya benzer.
Fakat en yakın anlatım şeklini sunacak olursak, şu şekilde anlatabiliriz:
Bütün nefesinizi verin, gözlerinizi kapatın ve diyafram bölgenize odaklanın. Diyafram bölgenizde bir balon olduğunu hayal edin ve o balona odaklanın. Aldığınız bütün nefesin o balonu şişirdiğini düşünün, o balon şiştiğinde tekrar kontrollü olarak söndürün.
Diyaframını doğru kullanarak, doğru nefes alan bir insan tüm organlarına bol oksijen göndermekte ve bu da organların tümünün sağlıklı çalışmaya devam etmesi için son derece işlevsel önemi olan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Kısacası doğru nefes alma tekniği sağlık için önemlidir.
2. Artikülasyon Sorunları ve Toplum Önünde Konuşma Sanatı: Açık “e’ler, a’lar ”, kapalı “e’ler, a’lar” kullanım bozukluğu, şiveye yönelik kalan alışkanlıkları düzeltmek, alışılagelmiş kelime bozuklukları ile ilgili birebir egzersizler yapılarak artikülasyon sorunları giderilebilir.
Toplum önünde konuşma sanatı: Korkuyu yenmek, toplum önüne serbestçe çıkabilmek, nefes güvenini arttırmak, ayakta düşünebilmek için öncelikle planlı ve hazırlıklı olmalıyız. Sıkılmadan serbestçe istenilen her şeyi en mantıklı bir biçimde söyleyebilmek ve sunulan bilginin doğruluğunu kanıtlamak için kendimize bir çalışma planı hazırlamalıyız.
3. Vurgu: Düz, yükselen, alçalan, yükselip alçalarak dalgalanan, alçalıp yükselerek dalgalanan ses ve konuşma biçimlerine uygun yerlerde kullanılması önemlidir. Bir şiir, bir yazı bir söz ne denli duygulu ve dokunaklı olursa olsun okuyan kişi sesine o duyguyu, o coşkuyu katamıyorsa kendisi de dinleyenler de tat almaz.
Sese sevinç, beğeni, sevgi gibi duygular katılmasıyla okuma ve konuşmalara canlılık kazandırılabilir. Bu canlılığı vurgu ve tonlama sağlar. Konuşurken yapılacak yanlış vurgu ve tonlama anlam karışıklığına yol açar, konuşmadan beklenilen sonuca ulaşılamaz, yanlış anlaşılmaları ancak doğru bir tonlama önler.
4. Tonlama: Ses titreşimlerinin yükselip alçalmasıdır. Konuşmaya hakim olan ana nokta, çeşitli ses değişiklikleridir. Heyecan, korku, telaş, öfke gibi durumlarda konuşa hızı artar; sevgi, üzüntü, saygı gibi durumlarda hız azalır. Konuşma anındaki hız; duygulara, kişiliğe, yere ve dinleyicinin niteliğine göre değişimler gösterir.
Seslerin çeşitliliği, perdelenmedeki farklılıklar konuşmada ezgiyi sağlayan ve besleyen kaynaktır. Yanlış tonlama, yanlış vurgulamaya dayanır. Her ikisi birden cümlenin doğal ezgisini bozar. Anlam aktarımını engeller, anlatım inceliklerinin ve etkileme gücünü düşürür. Konuşmadan beklenilen sonuç elde edilemez.
25.03.2019 – 01.04.2019 – 08.04.2019 tarihlerinde Ayazağa – Maslak Yerleşkesinde Kişisel Gelişim ve İş Hayatında Başarıya Yönelik Sertifika Programları kapsamında Gökçe Duruman öğrenci ve mezunlarla ses ve diksiyon eğitimi sunumunu paylaştı.